TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ BỆNH GAN

TÍNH KHÔNG ÐÁP ỨNG VỚI VACCIN VIÊM GAN SIÊU VI B, CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG

(Trả lời chung các câu hỏi về vấn đề 1 số người sau khi chích ngừa không có hay có rất ít kháng thể )

Sự đáp ứng miễn dịch với vaccin viêm gan siêu vi B được quyết định bởi rất nhiều yếu tố tạo miễn dịch và yếu tố ký chủ. Yếu tố tạo miễn dịch bao gồm liều của vaccin sử dụng , lịch tiêm chủng , vị trí và đường tạo miễn dịch và các điều kiện bảo quản vaccin. Các yếu tố liên quan đến ký chủ ảnh hưởng đến ký chủ ảnh hưởng đến đáp ứng với sự chủng ngừa viêm gan bao gồm tuổi tác , phái tính , thể trọng , thói quen hút thuốc và tình trạng bệnh . Sự đáp ứng miễn dịch này với vaccin viêm gan siêu vi , được diễn đạt bằng cả tỷ lệ nghịch chuyển huyết thanh lẫn hàm lượng Anti HBs trung bình .
Một thập kỷ kinh nghiệm về sự chủng ngừa viêm gan siêu vi B đã chứng minh đáp ứng miễn dịch với vaccin viêm gan B ở các đối tượng khỏe mạnh là cực kỳ biến thiên. Sau khi tiêm 3 liều vaccin trong các điều kiện tối ưu , phần lớn người nhận tạo ra một đáp ứng Anti HBs kéo dài với hàm lượng cao . Tuy nhiên có khoảng 10% người được tiêm chủng mạnh khỏe đáp ứng chậm và kém (100 UI/l) và họ giữ được mức kháng thể bảo vệ (>=10 UI/l) trong khoảng thời gian rất giới hạn . Có khoảng 1 đến 3% trẻ sơ sinh và có đến khoảng 10% người lớn khỏe mạnh không đáp ứng một chút nào với 3 liều của vaccin sẵn có hiện nay, và họ có thễ được xem là người không đáp ứng.
 

I.CƠ CHẾ CỦA TÍNH KHÔNG ÐÁP ỨNG ÐỐI VỚI VACCIN VGSV B 

Sự đáp ứng miễn dịch của người đối với HBsAg chưa được nghiên cứu nhiều và hệ thống . Tuy nhiên dựa trên các điều quan sát được trên chuột và kiến thức hiện nay về miễn dịch học , có thể giả định các cơ chế sau đây của tính không đáp ứng đối với sự chủng ngừa vaccin viêm gan siêu vi B:
1.Các khiếm khuyết trong sự trình diện HBsAg đối với các lympho bào T
2. Một lổ hỏng trong kho trữ tế bào T
3.Sự ứ chế bởi các lympho bào T ức chế chuyên biệt HBsAg
4. Một lỗ hỏng trong kho trữ tế bào B
 

II.CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG: 

1.Tuổi tác: đáp ứng miễn dịch suy giảm theo tuối tác. Trong một nghiên cứu ở Malvern (Úc) sự tạo miễn dịch thành công 94% ở lứa tuỗi < 30 và 67% ở lứa tuổi > 30
2.Phái tính: nữ giới cho thấy một đáp ứng miễn dịch tốt hơn nam giới và một kết hợp có ý nghĩa cao giữa phái nữ và đáp ứng miễn dịch thuận lợi này độc lập với các biến số khác. Theo một nghiên cứu của Corrao ,1998 tỉ lệ đáp ứng của nam 79,7 % và ở nữ 92,2%
3.Tác động của vị trí tiêm: Theo nghiên cứu của Shaw FE ,1989: có 3 cách tiêm:
nhóm I: tiêm vào tay (cơ tam giác) kim 1 inch
nhóm II : tiêm vào mông kim 1 inch
nhóm III: tiêm vào mông kim 2 inch
 
Tỉ lệ đáp ứng và hàm lượng kháng thể trung bình cao nhất trong nhóm I và thấp nhất trong nhóm II Chiều dài của kim tiêm quan trọng khi mũi tiêm vào mông được áp dụng , vì kim ngắn chắc chắn lưu vaccin ở lớp mỡ dày , nơi đó thiếu các tế bào đáp ứng miễn dịch và thẩm thấu kém .
4.Thuốc lá: hút thuốc làm giảm đáp ứng kháng thể có lẽ do sự ức chế chức năng tế bào T , sự co mạch gây ra bởi nicotin có thể đóng một vai trò trong việc làm chậm sự thanh thải vaccin từ vị trí tiêm chích.
5.Nghiện rượu: sự sản xuất kháng thể là một biến cố phụ thuộc lympho bào T4 , ở người nghiện rượu có sự giảm có ý nghĩa trong lớp giúp đỡ tác động của lympho bào làm giảm đáp ứng của họ đối với sự tạo miễn dịch
6.Stress và hỗ trợ xã hội: Công trình nghiên cứu của Glaser cho thấy rằng stress và sự cô đơn có thể làm tỗn hại chức năng miễn dịch làm giảm đáp ứng miễn dịch đối với vaccin viêm gan siêu vi B
7.Ðáp ứng miễn dịch suy giảm ở bệnh nhân thẩm tích máu:Các đơn bào ở các bệnh nhân này không thể tạo ra các tín hiệu cần thiết về sự sản xuất interleukin -2(IL-2) bởi các tế bào T trong đáp ứng đối với kháng nguyên . Mức IL-2 thấp gây ra một đáp ứng tăng sinh tế bào T sụt giảm và đối với tính quá mẫn của thụ thể IL-2 do thất bại của các cơ chế tác động phản hồi âm tính.8.Tiểu đường phụ thuộc insulin: Các tính chất bất thường đa miễn dịch học dường như xảy ra ở các bệnh nhân tiểu đường phụ thuộc insulin mắc bệnh này trong thời gian dài. Ðiều này có thể là nguyên nhân của tính mẫn cảm lớn hơn đối với sự nhiễm bệnh quan sát thấy ở các bẹnh nhân có kiểm soát chuyển hóa kém.
9.Các yếu tố quyết định về mặt di truyền:
Trong các công trình nghiên cứu trước đây người ta chứng minh rằng haplotype mở rộng HLA-B8 ,SC01 ,DR3 ở những người không đáp ứng đối với vaccin vgsv B thiếu một gen đáp ứng miễn dịch đối với HBsAg và tính đáp ứng được kế thừa theo một kiễu trội
Nghiên cứu Boston cho thấy sự đáp ứng kém có liên quan kháng nguyên bạch cấu người HLA
Nhiều công trình nghiên cứu đã chứng tỏ thất bại của vaccin vgsv B không do đặc tính vaccin hay bệnh nhân(tuổi tác ,béo phì.) mà do một gen lặn trong phức hợp tương hợp mô chủ yếuNhư vậy một đáp ứng kháng thể bình thường đối với HBsAg là sự hiện diện của một gen đáp ứng miễn dịch trội ,trong khi thiếu một gen như thế dẫn đến một hàm lượng Anti HBs thấp và một tính lặn.

III.CÁC CHIẾN LƯỢC KHẮC PHỤC TÍNH KHÔNG ÐÁP ỨNG ÐỐI VỚI VACCIN VGSV B 

1.Kích thích không chuyên biệt đáp ứng miễn dịch -các tác động hổ trợ_Gia tăng liều kháng nguyên , hoặc đưa vào các chất hổ trợ như interleukin(IL-2),
g interferon , a-interferon ,thymopeptin để cải thiện đáp ứng AntiHBs
_Wismans và cộng sự ,Jilg và cộng sự cho rằng sự tiêm bắp 3 liều bổ sung cho những người đáp ứng kém và không đáp ứng khỏe mạnh sau một đợt chủng ngừa chuẩn tạo nên một đáp ứng Anti HBs bảo vệ
_Các tác giả Nhật cho rằng việc tiêm trong da 5 mcg HBsAg vào các khoảng thời gian cách nhau 2 tuần tạo ra được đáp ứng dương tính
 
2.Làm thích ứng nhiều hơn các vaccin bao bọc HBV miễn dịch di truyền
Cố gắng tạo vaccin thế hệ mới ở các vùng kháng nguyên pre-S1, pre-S2 nhưng kết quả chưa rõ ràng
 

IV.KẾT LUẬN 

5 đến 10 % người trưởng thành khoẻ mạnh không đáp ứng đầy đủ đối với một kỳ chủng ngừa viêm gan siêu vi B .Tính không đáp ứng này là chọn lọc và không phải là một dấu kiểm của sự khiếm khuyết miễn dịch tổng quát. Cơ chế của sự thiếu đáp ứng đối với vaccin viêm gan siêu vi B còn chưa rõ. Ðang có những bằng chứng gia tăng về yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng . Tính không đáp ứng đối với vaccin viêm gan B hiếm khi tuyệt đối . Thật vậy người không đáp ứng có thể bổ sung bằng vaccin vgsv B từ huyết tương hoặc tái tổ hợp , bằng cách vậy số lượng người không đáp ứng hiện hữu sẽ giảm thêm 2 %
 

V.TÀI LIỆU THAM KHẢO 

1.Cossart YE . Bình luận -Med J Aust 19912.Glaser R -Sự điều biến do stress của đáp ứng miễn dịch dv vaccin vgsv B 19893.G- Leroux -Roels Tính không đáp ứng với vaccin vgsv B 19934.Krus Kall MS - Ðáp ứng miễn dịch đối với vaccin vgsv B ở người , 19925.Mendellall Chủng ngừa vgsv B ,1988
6.Pozzilli P Sự bảo vệ chống virus vgsvB sụt giảm sau chủng ngừa ở các bệnh nhân tiểu đường type I , 1987
7.Shaw FE Tác động của vi trí tiêm chích trên cơ thể , tuổi tác và sự hút thuốc trên đáp ứng miễn dịch đối với chủng ngừa vgsv B , 1989
8.Suligoi B - Nghiên hứu các đáp ứng về sự hút thuốc , uống rượu và các bệnh trước đó ở những người không đáp ứng vaccin vgsv B, 1989
9.Zuckerman AJ - Viêm gan siêu vi và bệnh gan , 1988Trở về